Experimenteren in de Nederlandse theeplantage

Hoi allemaal!

Laatst ontving ik de vraag van ITC of ik het leuk vond om nog eens een stukje te schrijven over hoe het nu gaat met de theeplantage. Super graag natuurlijk! In september 2017 mocht ik op deze plek al vertellen over het wel en wee van de plantage. Tof om jullie nu opnieuw mee te nemen wat er in die 2,5 jaar allemaal gebeurd is en hoe het nu gaat.

Nou, veel gebeurd is er zeker. Het belangrijkste voor mij is toch wel de leeftijd die mijn planten nu hebben. De meesten zijn inmiddels ouder dan vijf jaar en dat betekent dat er geplukt mag worden! In oorspronkelijke theelanden zie je dat ze vaak al beginnen vanaf drie jaar, helaas hier in Europa, waar we wat verder van de evenaar af zitten, hebben we wat meer geduld nodig. Dat heeft geen nadelige gevolgen voor de plant of de smaak van de thee, je moet gewoon wat langer wachten voordat je een productie kunt starten.

In totaal heb ik drie theetuinen, de leeftijd van de planten varieert van vier tot acht jaar. Een klein gedeelte in de tweede tuin bestaat uit planten van vier jaar, die moeten dus nog een jaartje wachten tot ze aan de beurt zijn. Dat vind ik nu niet meer zo erg omdat het merendeel wel oud genoeg is om thee van te maken.

Waar ik de afgelopen jaren het meest mee bezig ben geweest en op veel verschillende vlakken is: experimenteren, experimenteren en experimenteren. Met: zaadjes, plantjes, variëteiten, cultivars, ontkiemen, opkweken, voeding geven, snoeien en ga maar door. Er valt zoveel te ontdekken op zoveel vlakken dat het mij op momenten overweldigt. Het produceren van een mooie thee draait niet alleen om het productieproces maar ook om het landbouwkundige stuk wat daarvoor komt. De grond, juiste variëteit plant, de voeding en bemesting zijn ook allemaal spelers die invloed uitoefenen op de uiteindelijke smaak. Hierop heb je enigszins grip. Het klimaat daarentegen niet. Bij ons is die heel wisselvallig. Denk maar aan de temperatuur en luchtvochtigheid. Die verschilt per dag, per seizoen maar ook per jaar. Iedere winter is weer anders dan de winter ervoor en heeft zijn weerslag op de planten.
Het proces dat ik het ene jaar gebruik, kan ik niet zomaar overnemen voor het volgende jaar waardoor het productieproces vaak een aaneenschakeling is van experimenten. Het grootste gedeelte van de eerste pluk van vorig jaar was niet goed genoeg omdat de blaadjes weer anders reageerden op de hitte van de wok dan het jaar daarvoor.
Daarnaast is het één ding om een mooie batch te maken maar om consequent eenzelfde smaak en kwaliteit te verkrijgen weer heel iets heel anders.

Het in kaart brengen van al die (soms hele kleine maar zeer belangrijke onderdelen) is een flinke klus. Boosheid, frustratie en onmacht om veel mislukkingen; droogte of juist te nat. Te hoge temperatuur in de wok of juist te laag. Verkeerde inschattingen met of timing bij het rollen.
Maar gelukkig ook vrolijkheid, enthousiasme en euforie. Om batches die fantastisch zijn gelukt! Plantjes die er na ziekte weer bovenop kwamen en het onder de knie krijgen van het rollen of het managen van een stukje oxidatieproces.

Op zoek gaan naar handvaten en richtlijnen brachten mij ook een aantal onvergetelijke theereizen. Ik zal nooit één op één de werkwijze over kunnen nemen van bijvoorbeeld de Chinezen of de Indiërs maar het bezoeken en meewerken op die plekken zorgden wel voor inzichten. Niet alleen op praktisch niveau zoals hoe je thee kunt plukken of rollen, maar ook het begrijpen van thee zelf. Om wat voor product het gaat het nu eigenlijk en het zien ervan in de context van een cultuur en geschiedenis. Dat geeft net zo veel stof tot nadenken.

Al die verschillende theelanden hebben allemaal hun eigen identiteit, allemaal hun eigen theecultuur. Dat is net zo interessant. Nederland is van nature geen theeland, maar we hebben de mogelijkheid om het product te verbouwen. Hoe geven wij onze eigen theecultuur vorm? Wat past bij ons volkje?

Kijk je bijvoorbeeld naar het ontstaan van Japan als theeland dan zie je dat zij heel eclectisch te werk zijn gegaan. Ze hebben gekozen wat bij hun past en dat zijn ze gaan vervolmaken. Inmiddels heeft Japan een geheel eigen identiteit in de theewereld. Hoe tof is het dat wij hiermee nog aan het begin staan en dit samen kunnen vormgeven!

Het opzetten en uitrollen van de plantage behelst veel meer dan alleen maar plantjes in de grond en plukken maar. Als ik op die manier naar het product zou kijken zou ik over een heel smal pad lopen en zou mijn wandeling zo klaar zijn. Thee is een product met veel tentakels, veel diversiteit. Dat maakt het mooi, je hebt de mogelijkheid om in het product op zoek te gaan naar wat jou raakt. Na 6 jaar full focus in de thee weet ik in ieder geval één ding, dat is dat hoe meer ik leer, hoe meer ik me realiseer hoe weinig ik er eigenlijk van weet. Ik kies ervoor om dat te zien als hoop en mogelijkheden.

Er valt een leven lang te leren en te ontdekken, wie wil dat nu niet!

Voor jou interessante trainingen

Kennismaking Thee
Twijfel je of je je verder wilt verdiepen in de wereld van de thee? Dan is deze training helemaal voor jou! Bij deze training laten we je zien wat thee allemaal te bieden heeft.

Thee 1
In de training Thee 1 vertellen we je het verhaal over hoe thee vanuit de theetuin in jouw theepot terecht komt. We kijken naar de herkomst van thee, de bewerking van thee en de verschillen die ervoor zorgen dat we een zwarte of een groene thee krijgen. Ook vertellen we je hoe je thee het beste kunt zetten; welk water je nodig hebt van welke temperatuur, hoeveel gram thee en hoe lang thee nu eigenlijk moet trekken. Reken op een dag met achtergrondkennis, maar vooral heel veel oefenen met zettechnieken en spelen met thee!

Theesommelier Opleiding Leerjaar 1
De Theesommelier Opleiding is ons premium opleidingstraject. Gedurende een jaar leer je in twaalf lesdagen alle facetten van het vak van Theesommelier. Na het afronden van deze opleiding beschik je over veel theoretische kennis, heb je ruime praktijkervaring en ontvang je daarbij een SVH erkend diploma dat hoog aangeschreven staat. Veel van onze cursisten werken op dit moment in de professionele thee-industrie. ITC Academy is in Nederland het enige erkende opleidingsinstituut voor theesommeliers!