Leer beter proeven

Ook zo enorm jaloers op die mensen die perfect kunnen beschrijven wat ze in een koffie of thee proeven? Moeiteloos komen ze met de meest fantastische omschrijvingen. “Wilde perzik, onrijpe nectarines en een vleugje acacia honing” terwijl jij alleen maar “koffie” proeft. Hoe word ook jij zo goed? Is het aangeboren of is er meer aan de hand?

Vorig jaar was ik in het Nilhat House in Kolkata. Hier bevindt zich de grootste theeveiling ter wereld. Ik had een afspraak met Kavi Seth, de algemeen directeur. Hij had net een nieuwe, vrouwelijke, theeproever aangenomen. Ik was enorm nieuwsgierig hoe de selectieprocedure verlopen was. Ik kreeg een heel verhaal over alle eigenschappen die hij belangrijk vond in iemand die de hele dag thee op kwaliteit moet beoordelen. Wonderlijk genoeg had ze geen enkele proef- of ruiktest gehad. Op de vraag waarom niet, kreeg ik een antwoord dat ik niet direct verwacht had. “Iedereen kan ruiken en proeven. We moeten het de komende jaren alleen trainen”.

Kavi heeft gelijk. Vrijwel iedereen kan ruiken en proeven. Het is dus een kwestie van trainen. Hoe pak je dit nu het beste aan?

Ik heb een aantal praktische tips die ik al jaren met mijn studenten deel en die zeer effectief zijn. Vooraf wil ik je waarschuwen. Er zijn geen shortcuts. Je zult er veel tijd en energie in moeten stoppen. Hoe je ook je best doet, wanneer je ongetraind bent zul je niet binnen een paar weken klaar zijn om de marathon te lopen. Zo werkt het ook met het trainen van je smaakpapillen.

Ruiken en proeven

Het trainen van smaak is redelijk overzichtelijk. We kunnen als mens vijf smaken onderscheiden. Zuur, bitter, zout, zoet en umami. Een opmerking als “ik proef aardbei” is dus onzinnig. Je proeft het zoetzure van de aardbei. De rest wordt door je neus gedaan. Die neus kan duizenden aroma’s onderscheiden. Onderscheiden is alleen anders dan herkennen. Een naam geven aan wat we ruiken is lastig en vergt veel training. Hoe pak je dit nu het beste aan? Hieronder vind je een aantal tips.

Word verliefd en leer elkaar kennen

Om beter te ruiken en proeven zul je veel tijd moeten investeren. Dit hoeft geen straf te zijn wanneer je gek bent op het product waarmee je gaat werken. Koffie en thee kennen onwaarschijnlijk veel verschillende soorten. De ontdekkingstocht kan oneindig lang zijn. Al die verschillen proeven kan daarmee echt een feestje zijn. Lees zoveel mogelijk over het product. Waar komt het vandaan, wie heeft het bewerkt enz.

Ruik en proef bewust

Niet alleen aan koffie en thee maar aan echt alles wat je eet en drinkt. Hierdoor ga je de verschillende aroma’s herkennen én opslaan. Dit maakt het herkennen later een stuk makkelijker.

Ruik en proef alles

Hoe kun je acacia honing herkennen als je het nog nooit geproefd hebt? Loop eens een groentewinkel binnen en koop fruit dat je nog nooit eerder geproefd hebt.

Associeer

Vraag je af waar je je bevindt wanneer je iets ruikt. Dat kan een ruimte in je huis zijn maar bijvoorbeeld ook een bos of het strand. Dit gaat meestal goed. Het wonderlijke is dat als ik studenten dennennaalden laat ruiken ze zich niet in het bos bevinden maar op het toilet!

Roken

Veel rokers die stoppen geven dezelfde reactie: “Wow ik ruik en proef ineens veel meer”.

Proef en ruik op verschillende momenten

Wist je dat je op verschillende momenten van de dag hetzelfde aroma anders ervaart? Probeer het maar eens uit. Je zult versteld staan.

Als je trek hebt dan ruik en proef je veel beter dan wanneer je net gegeten hebt. Niet gek want vroeger hadden we onze neus hard nodig als we op zoek moesten naar voedsel. Zoals bij veel zoogdieren was onze neus daarbij van groot belang. Het meest neutraal ruik je twee uur na een maaltijd en twee uur voor de volgende.

Ruik en proef blind

Door je ogen niet te gebruiken ben je 100% aangewezen op je geur en smaak. Hierdoor leer je om je beter op je neus en tong te concentreren.

Let op je voeding

In Nederland raken we steeds meer gewend aan sterke smaken. Alles wordt uitvergroot. Dit terwijl de smaken in natuurlijke producten vaak heel subtiel zijn. Mijd voedingsmiddelen met smaakversterkers. Je vindt ze in vrijwel alle pakjes en zakjes met kruidenmixen in de supermarkt. Ze maken het erg lastig om de subtiele aroma’s in koffie en thee te herkennen.

Gebruik een aromawiel

Het is bijzonder irritant als je iets heel bekends ruikt maar niet op de naam kunt komen. Een aromawiel kan je hierbij helpen. Vaak is het zo dat wanneer je de naam van het product leest, je onmiddellijk “oh ja” denkt.

Aromawielen werken als volgt:

Je begint bij de binnenste ring. Hier staan de zogenaamde base notes. Dit zijn meestal de duidelijk herkenbare aroma’s zoals bloemen, fruit, kruiden enz. Wanneer je de base note herkend hebt, ga je een ring naar buiten. Bij fruit krijg je dan bijvoorbeeld bessen, gedroogde vruchten en ander fruit. Wanneer je hier een keuze gemaakt hebt, ga je weer een ring naar buiten. Er zijn verschillende aromawielen voor koffie en thee.

Als je een mailtje stuurt naar info@itcacademy.nl mailen we je graag ons aromawiel voor thee! Koffie aromawielen kun je op veel websites downloaden.

Volg een opleiding

Een goede docent kan je enorm helpen bij het trainen van je neus en tong. Hij kan je wijzen op de aanwezige aroma’s waardoor het voor jou een stuk makkelijker wordt om ze zelf te herkennen. Daarnaast heb je vaak ook erg veel aan het sparren met medecursisten. Koffie- en theetrainingen liggen voor de hand maar zelfs het volgen van een wijnopleiding kan buitengewoon zinnig zijn.

Supertasters

Dit is een groep waar je over het algemeen niet jaloers op hoeft te zijn. Omdat ze meer smaakpapillen hebben dan de gemiddelde mens wordt met name bitter erg uitvergroot. Deze groep mensen zal dus geen bier drinken of witlof eten. Sterker nog, koffie hoe licht gebrand ook zal voor deze groep veel te bitter zijn.

Voordat de nieuwe theeproever van Nilhat House volledig zelfstandig mag werken zullen er nog jaren verstrijken. Leren ruiken en proeven kost tijd. Geen straf met mooie producten als koffie en thee!

Voor jou interessante trainingen

Sensory Skills Foundation
Om te beginnen starten we met de vijf zintuigen en het onderscheiden van de vijf basissmaken. Vervolgens leren we je koffie cuppen volgens de standaarden, wat een sensory analyse is en hoe je die kunt gebruiken. Smaak is natuurlijk subjectief, we leggen uit hoe dat zit en hoe smaken met elkaar interacteren.

Theesommelier Opleiding Leerjaar 1
De Theesommelier Opleiding is ons premium opleidingstraject. Gedurende een jaar leer je in twaalf lesdagen alle facetten van het vak van Theesommelier. Na het afronden van deze opleiding beschik je over veel theoretische kennis, heb je ruime praktijkervaring en ontvang je daarbij een SVH erkend diploma dat hoog aangeschreven staat. Veel van onze cursisten werken op dit moment in de professionele thee-industrie. ITC Academy is in Nederland het enige erkende opleidingsinstituut voor theesommeliers!